Το Υπουργείο Παιδείας στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού και της αναβάθμισης των προγραμμάτων σπουδών εισάγει στα σχολεία ένα νέο μάθημα που θα διδαχθεί για πρώτη φορά οριζόντια σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης.
Η πρεμιέρα του νέου διδακτικού αντικειμένου έχει «κλειδώσει» για την επόμενη σχολική χρονιά 2025-26 με τους μαθητές από τον προσεχή Σεπτέμβριο να καλούνται μέσω αυτού να γίνουν ενεργοί πολίτες. Το μάθημα υπό τον τίτλο «Ενεργοί Πολίτες» αποτελεί μια εκπαιδευτική καινοτομία που εξυπηρετεί τα σχέδια της ηγεσίας του Υπουργείου για την εισαγωγή προγραμμάτων σπουδών μέσω των οποίων οι μαθητές θα εκπαιδεύονται στο ευ ζην, στη φροντίδα του περιβάλλοντος, στην κοινωνική ευθύνη και τη δημιουργική σκέψη.
Η φιλοσοφία του μαθήματος ξεφεύγει από την παραδοσιακή πρακτική και όπως τονίζουν πηγές του Υπουργείου στο Dnews η διδασκαλία θα στηρίζεται εξ ολοκλήρου σε εκπαιδευτικά εργαστήρια και δράσεις εντός τάξης με απώτερο στόχο οι μαθητές από το Νηπιαγωγείο μέχρι το Λύκειο να μυηθούν στον ακτιβισμό και την ευαισθητοποίηση για κρίσιμα κοινωνικά ζητήματα όπως η αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού, η προστασία του περιβάλλοντος, της κοινωνικής ευθύνης και της βοήθειας στους συμπολίτες. Παράλληλα, όπως τονίζεται δρομολογείται η καθιέρωση περισσότερων σχολικών ημερών αφιερωμένες σε θεματικές όπως η ζωοφιλία, ο αθλητισμός, η ψυχική υγεία και άλλα.
Μέσα από βιωματικές, μαθητοκεντρικές, ομαδοσυνεργατικές και ανακαλυπτικές δραστηριότητες, οι οποίες αφορμώνται από την καθημερινότητα, οι μαθητές καλούνται ως πολίτες να αξιολογήσουν καταστάσεις, να κάνουν συνειδητές και τεκμηριωμένες επιλογές, να σχεδιάσουν και να αναλάβουν δράση, δημιουργώντας προστιθέμενη αξία στο εκάστοτε συγκείμενο.
Το όραμα του Κυριάκου Πιερρακάκη για ένα ανοιχτό συμπεριληπτικό σχολείο εξυπηρείται απόλυτα μέσα από την εκπόνηση και εισαγωγή αυτού του μαθήματος μέσω του οποιου οριζόντια οι μαθητές μυούνται και εκπαιδεύονται σε δεξιότητες ζωής (lifeskills) από το νηπιαγωγείο μέχρι και την Α ́ τάξη Λυκείου.
Μαθητές σε ρόλο ενεργού πολίτη από…τα θρανία
Σύμφωνα με το σχετικό ΦΕΚ το Πρόγραμμα Σπουδών για το μάθημα Ενεργοί Πολίτες οργανώνεται σε 17 θεματικές ενότητες, που αντιστοιχούν στους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs), και απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες τεσσάρων (4) ηλικιακών επιπέδων:
Νηπιαγωγείο έως Γ’ τάξη του Δημοτικού,
Δ’ έως ΣΤ’ τάξη του Δημοτικού,
Γυμνάσιο και Λύκειο.
Παράλληλα, προτείνεται να διευρυνθεί η γκάμα των εκπαιδευτικών επισκέψεων με στόχευση την προώθηση των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ δίνοντας την ευκαιρία στους μαθητές και τις μαθήτριες να διερευνήσουν το περιεχόμενο των γνωστικών αντικειμένων, αναζητώντας συνδέσεις με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης. Η μεθοδολογική προσέγγιση του Προγράμματος Σπουδών εστιάζει στην ολιστική, διαθεματική και διεπιστημονική ανάλυση των θεμάτων, προκειμένου να αναδειχθεί η πολυπλοκότητα και η ποικιλία των παγκόσμιων προκλήσεων.
Έτσι, οι μαθητές και οι μαθήτριες αναγνωρίζουν τα προβλήματα, σκέφτονται κριτικά για τις λύσεις τους, συνεργάζονται για να προτείνουν εναλλακτικές και εφαρμόζουν στρατηγικές που προάγουν τη βιωσιμότητα. Κάθε θεματική ενότητα μπορεί να διαχέεται μεταξύ των γνωστικών αντικειμένων, οδηγώντας στη διαμόρφωση ενός κοινού οράματος σε επίπεδο σχολικής μονάδας και κοινότητας, προωθώντας ουσιαστικά την επίτευξη των στόχων.
Στο πλαίσιο αυτό, οι εκπαιδευτικοί, είτε ατομικά είτε σε ομάδες, είναι σημαντικό να ξεπεράσουν τα παραδοσιακά όρια των μαθημάτων και των θεματικών ενοτήτων, σχεδιάζοντας και υλοποιώντας κατάλληλες δράσεις ενεργού και ολιστικού χαρακτήρα, πλήρως εναρμονισμένες με τους 17 ΣΒΑ.
Με αυτόν τον τρόπο, διαμορφώνεται ένα νέο οικοκοινωνικό εκπαιδευτικό περιβάλλον για βιώσιμη πολιτειότητα, όπου οι δράσεις της εκπαιδευτικής κοινότητας εμπλουτίζονται με νέα νοήματα, κοινωνικές πρακτικές και υλικές οντότητες.
Οι δράσεις που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σπουδών και όσες σχετικές σχεδιάζονται και υλοποιούνται από τους εκπαιδευτικούς σε συνεργασία με τους μαθητές και τις μαθήτριες, συμβάλλουν στη δημιουργία ενός σχολείου που ενσωματώνει την πολιτική/ κοινωνική αυτενέργεια, τη συμμετοχικότητα και τη συμπερίληψη.
Αυτό το μοντέλο ενθαρρύνει εξίσου τη γνωστική, συναισθηματική και κοινωνική μάθηση, καθώς εκπαιδευτικοί και μαθητές/τριες αναπτύσσουν την ικανότητα και τη βούληση να συμμετέχουν κριτικά στις δημοκρατικές διαδικασίες. Έτσι, ενισχύεται η κριτική σκέψη και δημιουργείται ένα ανθεκτικό σχολείο που μπορεί να αντιμετωπίσει τις παγκόσμιες προκλήσεις και να επιλύσει προβλήματα βιωσιμότητας σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.
Δείτε αναλυτικά την εγκύκλιο για το μάθημα ΕΔΩ